“The sky is the limit”: in deze budgetcategorie vinden we zowel dobson-telescopen met een enorm lichtvangend vermogen als telescopen die voorzien zijn van gecomputeriseerde besturing om je waarneemdoelen automatisch op te zoeken en te volgen. Dit is een artikel in een serie over de beste telescopen voor elk budget.
Wat kun je verwachten?
Eigenlijk moet je in deze categorie een keuze maken. Wil je een behoorlijk grote opening, waardoor je (veel) meer objecten kunt waarnemen en aanzienlijk meer details kunt zien, of ga je voor gemak en schaf je een telescoop aan met een iets kleinere diameter, maar die je helpt met het opzoeken en in beeld houden van je waarneemdoelen – en bovendien vaak eenvoudiger te vervoeren is.
Met telescopen in deze categorie raak je eigenlijk nooit uitgekeken. Talloze sterrenstelsels, nevels en sterrenclusters zijn binnen bereik en op planeten zie je haarfijne details, zoals wervelende wolkenbanden op Jupiter en oppervlaktedetails op Mars. Sommige bolvormige sterrenhopen kun je met de grootste telescopen in deze categorie oplossen tot bijna in het centrum: duizenden sterren flonkeren je tegemoet. Een onbeschrijflijk mooi gezicht!
Dobson-telescopen
Zoals in andere prijscategorieën al aangegeven: een dobson-telescoop biedt je de meeste ‘bang’ (opening) voor de ‘buck’ (prijs). Een dobson, ook wel dobsonian of kortweg dob, bestaat uit een Newtonkijker op een robuuste maar eenvoudige montering. Ze zijn door de gunstige prijs-kwaliteitsverhouding enorm populair onder amateur-astronomen.
Dobsons zijn door de gunstige prijs-kwaliteitsverhouding enorm populair onder amateur-astronomen.
Onder de € 1.000 kun je dobsons aanschaffen tot een opening van 10 inch (254 mm). Daarboven is er eigenlijk geen grens: de grootste telescopen in de keuze van Waddensky hebben een opening van maar liefst 16 inch (406 mm). Openingen als deze stellen je in staat zeer veel details waar te nemen en er zijn een stuk meer objecten mee zichtbaar dan bij kleinere telescopen. Lees verder om te ontdekken of dit type telescoop bij je past of bekijk meteen naar de keuze van Waddensky!
Waarop letten bij aanschaf?
Je hebt eigenlijk twee smaken dobsons in deze categorie. Aan de ene kant zijn er de dobsons met een gesloten buis, en aan de andere kant de dobsons die je in elkaar kunt schuiven (FlexTube) of uit elkaar kunt halen (truss). De laatste categorie is compacter om te vervoeren en op te bergen, maar het in elkaar zetten van een truss-dobson kost altijd wat extra tijd. Een gesloten buis is eenvoudig en snel opgesteld, maar het duurt even voordat hij goed afgekoeld is en bij het vervoeren en opslaan van de telescoop neemt hij veel ruimte in.
Een dobson van 16 inch klinkt als een droom en dat is het ook, maar het zijn gigantische kijkers met een behoorlijk gewicht.
Let bij het maken van een keuze op het gewicht en de omvang van een telescoop. Een dobson van 16 inch klinkt als een droom en dat is het ook, maar het zijn gigantische kijkers met een behoorlijk gewicht. Zorg dus dat je óf een vaste opstelling hebt voor je telescoop, bijvoorbeeld in je eigen observatorium, óf dat je in staat bent de onderdelen van de telescoop goed te tillen en te vervoeren. Een droomtelescoop die stof vangt omdat het teveel gedoe is om te gebruiken, dat is zonde van het geld.
Een aantal hieronder genoemde telescopen is voorzien van een GoTo-systeem. Dit helpt je met het vinden en in beeld houden van je waarneemdoelen. Ze vormen hiermee een bijzondere tussencategorie tussen de handmatig te bedienen dobsons en de gecomputeriseerde telescopen die ik verderop in dit artikel bespreek.
De keuze van Waddensky
- GSO N 300/1500 DOB Deluxe
- Sky-Watcher N 305/1500 Skyliner FlexTube
- GSO N 406/1829 Truss
- Sky-Watcher N 406/1800 Skyliner FlexTube
Met GoTo:
- Sky-Watcher N 203/1200 Skyliner FlexTube BD DOB GoTo
- Sky-Watcher N 254/1200 Skyliner FlexTube BD DOB GoTo
- Sky-Watcher N 406/1800 Skyliner FlexTube BD DOB GoTo
Gecomputeriseerde telescopen
In de lagere budgetcategorieën maakten we al kennis met gecomputeriseerde telescopen. Deze telescopen helpen je met het vinden en in beeld houden van je waarneemdoelen. We noemen dat GoTo. Onder de € 1.000 hebben telescopen van dit type een beperkte opening of andere aandachtspunten. Als je budget hoger is dan € 1.000, is de keuze aanzienlijk groter. Je kunt dan volledig geautomatiseerde telescopen kopen met een opening die voldoende is om een wereld aan waarneemdoelen waar te nemen. Wat een genot! Lees verder voor wat aandachtspunten bij het aanschaffen, of spring meteen naar de keuze van Waddensky.
Waarop letten bij aanschaf?
De telescopen in deze categorie hebben een catadioptrisch ontwerp, dus een lange brandpuntsafstand maar toch een korte buis. Dit komt omdat het lichtpad in de telescoopbuis wordt ‘opgevouwen’. Ze zijn dus uitstekend te gebruiken op een driepoot, en die zit er bij de keuze van Waddensky hieronder ook altijd bij. De lange brandpuntsafstand zorgt ervoor dat ze met hetzelfde oculair vaak meer vergroten dan bijvoorbeeld de dobsontelescopen hierboven. Als je dus een telescoop zoekt met een mooi breed beeldveld, bijvoorbeeld om in één keer mooie sterrijke gebieden te bekijken, dan zijn deze telescopen minder geschikt.
De ingebouwde volgmotors houden je waarneemdoel nauwkeurig in beeld
GoTo-telescopen zijn ideaal voor als je met een groepje mensen naar de sterren wilt kijken. De ingebouwde volgmotors houden je waarneemdoel nauwkeurig in beeld, zodat iedereen voldoende tijd heeft het object waar te nemen zonder dat de telescoop tussendoor steeds weer op het doel gecentreerd moet worden, zoals bij handmatige telescopen. Met de handcontroller of een app op je telefoon kies je snel het volgende waarneemdoel, waarna de telescoop er automatisch naartoe beweegt en weer gaat volgen. Eigenlijk kan het niet eenvoudiger.
Een van de bekendste serie gecomputeriseerde telescopen is de NexStar van Celestron. Binnen de NexStar-serie is er de SE-lijn en de Evolution-lijn. Beide lijnen hebben hetzelfde optische instrument bij dezelfde opening. Het verschil tussen de twee lijnen zit ‘m vooral in de extra’s. De Evolution heeft bijvoorbeeld een steviger montering, een ingebouwde batterij en WiFi-functionaliteit. Daarom zijn ze duurder dan telescopen uit de SE-lijn.
De keuze van Waddensky
- Celestron NexStar 4SE
- Celestron NexStar 6SE
- Celestron NexStar 8SE
- Celestron NexStar Evolution 6
- Celestron NexStar Evolution 8
- Celestron NexStar Evolution 8 with StarSense
- Celestron NexStar Evolution 9.25
Speciale vermelding: “smart-telescopen”
Deze categorie telescopen vormt eigenlijk een beetje een buitenbeentje omdat het strikt gesproken geen visuele telescopen zijn. Je kijkt niet door een oculair, maar eigenlijk naar een beeldje van de camera die in de telescoop zit ingebouwd (bij de eVscope 2), óf zelfs direct op je smartphone (bij de eQuinox 2 en Stellina). Het beeld wordt bewerkt vóórdat het wordt weergegeven, dus je kunt aanzienlijk meer detail en kleur zien dan visueel bij een telescoop met een vergelijkbare opening.
De algemene mening onder amateur-astronomen is dat deze telescopen eigenlijk nogal duur zijn voor wat ze bieden. Met een vergelijkbaar budget kun je een fantastische astrofotografie-setup aanschaffen die aanzienlijk mooiere beelden maakt. Maar ik noem ze hier toch, omdat sommige gebruikers het “neerzetten en klaar”-principe wellicht zal aanspreken. Doe goed onderzoek voor je koopt!
De keuze van Waddensky
- Unistellar eQuinox 2 (met backpack en zonnefilter)
- Unistellar eVscope 2 (met backpack en zonnefilter)
- Vaonis Stellina
Als je via één van de links op deze pagina een aankoop doet, ontvangt Waddensky een kleine vergoeding van de webwinkel voor het doorsturen van bezoekers. Dit maakt voor jou de prijs niet hoger, maar de vergoeding stelt Waddensky in staat je te blijven voorzien van waardevolle informatie over astronomische onderwerpen. Alvast dank voor je steun!
